De Ontdekkingsreis

#bljifkalm #kalmtekanjelevenredden #maakvanjevijandeenvriend #zorgenzijnvoorlater

#alllifematters Op 24 jarige leeftijd wilde ik eens wat van de wereld zien. Ik had gespaard om een jaar naar Zuid-Amerika te trekken. Na wat vrijwilligerswerk te hebben gedaan bij Quechua indianen in Péru, kwam ik uit in Brazilië. Een prachtig land, waar ik me erg thuis heb gevoeld. De warmte, de cultuur, de familiale sfeer zijn me nog steeds bijgebleven. Maar aan de andere kant, was er eveneens opmerkelijk veel armoede, geweld en criminaliteit.

Op een donkere avond zat ik te wachten op mijn bus, helemaal alleen op het perron, ietwat afgelegen van de stad. In mijn hoofd weergalmden de herinneringen nog na van wat ik reeds allemaal had beleefd. Terwijl ik al volop fantaseerde over wat er op mij af zou komen bij mijn volgende bestemming. Een andere man kwam het perron opgewandeld, hij was duidelijk over zijn thee-water, en erg onder invloed. Hij kwam al morrelend en mekkerend bij mij in de buurt. Stond te draaien en te keren, en keek me af en toe aan. Na enige tijd sprak ik hem aan, en zei in vloeiend Portugees, " Nao se préocupa, meu hermao. Ficar com calma, vocé sta em Bahia! Tranquilo." Wat niet meer betekent dan; "Maak je geen zorgen, mijn broeder. Wees kalm, je bent in Bahia! Rustig."

In dit deel van Brazilie gaat alles een stuk rustiger, ook de taal. Men vergelijkt het wel eens met het Limburg van Brazilië. En de uitdrukking 'Calma, vocé sta em Bahia' hoor je meermaals uitgesproken worden tegen ongedurige toeristen, die nog niet bekend zijn met dit slome ritme. Het feit dat een toerist, diezelfde woorden eens gebruikt tegen een 'local', voelt erg vreemd aan. De man verdween uit het zicht. Maar, toen hij iets later weer op het perron verscheen en me nogmaals opzocht, wilde hij me slaan met zijn 'Berimbau'.

Dat is een typisch instrument, dat er uit ziet als een boog, maar dan zonder pijlen. Ik glimlach terwijl ik het gebaar afwend, en ik zeg hem: "Mij hoef je niet te slaan, mijn vriend. Dat zal helaas, niets oplossen. Vertel me liever je probleem, misschien vinden we samen een oplossing." Even probeerde hij om dit te doen, maar hij geraakte niet veel verder dan halve zinnen en woede uitbarstingen. Waarna hij elders op het perron, andere, nieuwe mensen lastig begon te vallen. Toen ik even later extra rumoer opmerkte, zag ik hoe hij door de 'Policia Militar', van het perron werd verwijderd.

Ik vergat het voorval en na een korte trip van een week of drie, keerde ik terug naar de stad. Salvador de Bahia, een stad waar in het centrum de authentieke 'Coloniaanse stijl' werd behouden. Met zijn kleurige huisjes en het woelige straatbeeld is 'Pelourinho' een welbekende wijk. Dit was de plek waar ik me, op dat ogenblik bevond. Toen er vanuit de menigte plotseling, een man haastig op mij komt afgelopen. Vanuit de verte kon ik nog niet goed zien hoe die man eruit zag, maar wanneer hij naderbij kwam, zag ik het meteen! En ik herkende de man van het busstation, dezelfde man die me toen wilde slaan met zijn Berimbau. Voor ik me uit de voeten kon maken, was hij al vlakbij. Tot mijn verbazing wierp hij zich voor mijn voeten op de grond, terwijl hij herhaalde: "Obrigado! Obrigado senhor, vocé salvou a minha vida! "

Ik begrijp de Portugese taal, maar ik kon niet begrijpen waar hij het in Hemelsnaam over had! En ik wees hem erop dat hij wellicht iemand anders voorhad? "Nee meneer!", schreeuwde hij. "Ik weet het zeker, jij was het! Jij was diegene die mijn leven heeft gered! Jij bent degene aan wie ik mijn verdere leven te danken heb." Ik antwoord: "Hoe bedoel je? Man, wat bazel je toch?"

Waarop hij vervolgde, "Ik was zo overstuur, ik wist met mezelf geen blijf, ik wilde je vermoorden! Ik wilde gewoon iemand doden, om me beter te doen voelen,..het spijt me. Jij was diegene die daar op de bus zat te wachten! Aan de Rodoviaria,..ik weet het zeker! Jij was het, daar is geen twijfel over!" Ik begreep nog steeds niet goed wat hij allemaal bedoelde, en hoe hij erop was gekomen dat ik zijn leven had gered,.. "Mijn wapen was geladen, en klaar om iemand af te maken, het zat in mijn rugzak. Maar je was zo vriendelijk en rustig, ..dat ik het niet over m'n hart kon krijgen. Ik wilde je afschieten, maar het lukte me niet! En dat is waarom je mijn leven hebt gered." Het was me nog steeds niet helemaal duidelijk, maar dit was inderdaad de man van het bewuste voorval, en de beschrijving klopte net zo goed.

"stel,..", zei hij. "Dat het me was gelukt, en dat ik je daadwerkelijk zou hebben omgebracht? Wat voor een toekomst had ik dan? Overal is daar militaire politie, ik had er nooit mee weg gekomen. Ik had een gruwelijke tijd in de gevangenis doorgebracht, en was er wellicht nooit levend uitgekomen!"

Vanaf dan, begon zijn verhaal enigszins steek te houden, en kon ik hem al wat beter begrijpen. De gevangenis in Brazilië is namelijk niet zoals bij ons, en wanneer je geen steun krijgt van buitenaf, zowel dmv voedsel als door financiële middelen, haal je het einde niet."Ik heb niemand die me kon helpen, mijn vader is pas gestorven, en mijn familie is arm.", zei hij. Ervan uitgaande dat ik bekend was met hoe het gevangenisleven er daar aan toe gaat. "Sta op vriend!" Zei ik. "Dat je me wilde vermoorden, is in principe zo erg nog niet. Al wat nu nog telt, is dat je het niet hebt gedaan!" Waarop hij me spontaan in de armen nam, en nogmaals als een bezetene bedankte. "Weet je wat?" zei ik, "Waarom gaan we niet iets drinken samen, dan kan je me in alle rust eens vertellen wat er allemaal op je lever ligt." En, zo gezegd, zo gedaan. We dronken samen wat, en hij vertelde me zijn leven met de desbetreffende teleurstellingen en problemen. Veel ervan kon ik niet oplossen, maar soms is een goed gesprek al goud waard.

Wat echter duidelijk nog meer waarde vertoont dan dat, is de transformatie van een vijand naar een nieuwe vriend.

Want dat is soms letterlijk, ..van levensbelang!